... EN HET VERVOLG VAN DE STAGE GEWOON FIEN

Maandagmorgen - we hadden er weer volop zin in - gingen we meteen aan de slag. Na het interactief vertellen van het verhaal Gewoon Fien, kwam handpop Nellie even op bezoek in de hoedenwinkel. Nellie vertelde welke hoed ze graag wou. De kleuters luisterden aandachtig en namen daarna de passende hoed van de paspop. Een mooi regenhoedje, een kleurige feesthoed, een zachte winterhoed,... Nellie wou ze graag allemaal. Vooraleer Nellie de hoeden opzette, voelde ze eerst even aan de verschillende stofjes en keek ze naar de hoedenvorm. Maar toen de kleuters de hoeden op Nellies hoofd gingen plaatsen, verdween haar kleine muizenkopje helemaal onder de hoed. En toen... -heel toevallig- kwam van onder de grote hoed op de paspop... een heel klein hoedje te voorschijn. De kleuters keken verwonderd naar elkaar. En Nellie, die was bijzonder blij, want die kleine hoed stond haar beeldig.

Nu Nellie een passende hoed gevonden had, kon iedereen aan de slag. De kleuters maakten werkblaadjes, werkten hun zolder af of gingen aan de grote tafel - net als Nellie - hoeden passen, vormen sorteren, kleuren bekijken en nog zoveel meer. Na de waarneming hingen de kleuters de hoeden aan de hoedenkapstok in de poppenhoek.

Na de speeltijd maakten de kleuters aan de knutseltafel een eigen hoed. Aan de kast pasten ze eerst de verschillende modellen. De kleuters kozen de best passende hoed uit en gingen aan de slag met kleurrijk crêpepapier, kleine kartonnen figuren, piepschuim, verschillende uitdruktoestelletjes, de ribbelpapiermachine en nog zoveel meer.

De dag werd afgesloten met new games in de turnzaal. De kleuters liepen als echte hoedenverkopers van de ene hoedenwinkel naar de andere. Ze moesten ervoor zorgen dat ze op het juiste signaal steeds naar de juiste winkel liepen.

Op dinsdag brachten alle kleuters een hoed of pet mee naar de klas. We verzamelden ze allemaal in de grote wasmand, want eerst moesten we nog heel wat doen vooraleer we konden gaan feesten met onze hoed of pet op.

Er werd een kleurrijke vlaggenslinger opgehangen in de klas ter ere van het hoge bezoek van de koningin. In de namiddag gingen de kleuters zelfs hapjes maken met kleine toastjes en smeerkaas. Ze strooiden er bieslook of tuinkers overheen. Er waren zelfs hapjes met gesneden schijfjes radijs. De kleuters hadden daarna blokjes kaas gesneden en deze samen met druiven op stokjes geprikt. Op een plankje sneden ze wortels in lange repen. De reepjes werden op een bord gelegd rond het potje mayonaise. Ik was opnieuw echt verwonderd - zoals tijdens de groentestage - hoe goed de kleuters erin slaagden om alles te bereiden. De hapjes zagen er zo heerlijk uit. Ik had graag een foto van de hapjes op mijn weblog geplaatst, maar voor ik het wist waren ze allemaal opgesmuld.

Toen alle kleuters hun hoed of pet hadden opgezet kon het koninginnebezoek echt beginnen. Ik nam plaats achter het keyboard en samen zongen we heel plechtig zoals dat hoort bij hoog bezoek. Borrelhapjes, borrelhapjes, zelf gemaakt, zelf gemaakt, voor de koningin, voor de koningin, wat een feest, wat een feest!

Op het rimte van de de muziek mochten telkens twee kleuters, als een echte koning of koningin, de klas binnestappen en zwaaien naar het publiek. Alle kinderen waren erg enthousiast. Na de verwelkoming konden we eindelijk de zelfgemaakte hapjes opeten. We gebruikten volop onze zintuigen: ruiken aan die heerlijke ingrediënten, ze bekijken en benoemen ... en natuurlijk ook proeven. Wat was dat een fijn moment!

Woensdagvoormiddag werkten de kleuters hun hoed en de werkblaadjes af. Om de fijne week af te sluiten zongen we nog een laatste keer het themalied. En toen was het onvermijdelijke einde van de stage aangebroken. In een lange rij - met hun hoed op en de zolder in de handen - zag ik de kleuters voor de allerlaatste keer samen door de gang stappen.

Ik wierp nog een laatste blik op de onthaalhoek waar ik de afgelopen dagen zoveel fijne momenten had beleefd en trok daarna langzaam de deur - met alle prenten van de dag zichtbaar - achter me dicht.

Op deze foto zie je nog even de deur in het begin van de stageweek...

... en de deur op de laatste stagedag.

EERSTE DAGEN STAGE GEWOON FIEN ...

Op donderdag 23 april begon de laatste stageweek van het academiejaar. Deze keer geen mand vol gezonde groenten, maar Fien en haar wondermooie hoed voor de koningin. Fien is immers het hoofdpersonage in het boek Gewoon Fien waar de hele stageweek rond opgebouwd werd. Ben je benieuwd naar het verhaal van Fien? Dan kan je best een kijkje nemen op http://lemniscaat.xs4all.nl:88/downloads/gewoon_fien_lo.pdf . Op deze website kan je een pdf-bestand van het boek bekijken.

Donderdagmorgen maakten de kinderen voor het eerst kennis met het boek. In het midden van de onthaalhoek plaatste ik het portret van Fien. Na een kort momentje van spontane reacties en de voorstelling van de matrix gingen de kleuters aan de slag in de verschillende hoeken. De kleuters knipten de boeken van Fien uit en kleefden ze daarna van klein naar groot op hun blad, ze omcirkelden groepjes van drie Fienen, stempelden met wattenstaafjes het groene kleedje van Fien of gingen de vorm van het zeteltje omranden. Er waren zelfs enkele kleuters die begeleid mochten werken met de matrix. De drukke voormiddag werd afgesloten met een rustig godsdienstmoment in de kring.
Aan de hand van het kleine stokpoppentheater (Fien en haar moeder in de zetel) ervaarden de kleuters hoe Fien door haar mama getroost wordt. Daarna legden we samen de link met de troostende Jezus. Hij troost de blinde Bartimeüs. Bij het kaarsje beloofden de kleuters om net zoals Jezus en Fiens mama hun vrienden te troosten op verdrietige momenten.

Tijdens het middagonthaal werd de aanwezigheidskalender voorgesteld. Voortaan werden alle aanwezige kleuters op de zolder van Fien gekleefd. Afwezige kleuters werden op het huisje bevestigd tot ze terug naar de klas kwamen.

Vooraleer de kleuters een zolder gingen knutselen, gaven ze een kleine kartonnen doos door. Ik vertelde hen dat ik de doos op mijn zolder gevonden had. Ik kon helemaal niet bedenken wat er in zou kunnen zitten. De kleuters daarentegen waren erg enthousiast en wisten allemaal wel iets te verzinnen. Elk om de beurt vertelden ze hun idee. Oude boekenkasten, kapotte computers, oude muntstukken, versleten kleren, speelgoedtreintjes van vroeger... de inspiratie was eindeloos. De laatste kleuter in de rij opende de doos... en een oude hoed kwam tevoorschijn. Zo hadden we meteen al een eerste exemplaar om aan onze hoedenkapstok te hangen.

De eerste stagedag werd afgesloten met het themalied. De kleuters bevestigden de prenten, met velcron, aan de muzikale buis en zongen vol enthousiasme mee. De begeleiding op het keyboard vonden ze heerlijk. De kleuters waren erg enthousiast toen ze - voor het naar huis gaan - voor één keer heel even zelf op de toetsen mochten drukken. Een meisje heel gewoon, die had een mooie droom. Fien zei: 'Kijk mij, ik wil bijzonder zijn.' Naar zolder ging ze toen en knutselde een hoed...

Vrijdagmorgen werd de dag gestart met een fijn ochtendonthaal. Handpop Nellie vertelde hoe ze met de plumeau het stof op Cezars zolder had weggeveegd. De kleuters toverden in hun gedachten de onthaalhoek om tot een zolder en gingen bij het aflopen van de klaslijst elk om de beurt hun plaats op de bank afstoffen. Dat was natuurlijk lachen geblazen. De kleuters zorgden ervoor dat hun plaatsje op zolder erg netjes werd. Maar hoe geef je een plumeau door zonder de andere in het gezicht te kriebelen? Daar moesten de kleuters nog wat op oefenen.

We plaatsten naast de muzikale buis nu ook de gedichtenbuis. Aan de hand van prenten en bewegingen leerden de kinderen op een speelse manier om het gedicht mee op te zeggen.

Daarna was het tijd voor zolderstoeispelen in de turnzaal. De kleuters hielpen naarstig bij het plaatsen van de zaal en maakten aan de hand van pictogrammen kennis met de geldende regels.

Na de speeltijd stond opeens een enorm grote doos in de klas. Wat zou daar nou toch inzitten, vroegen de kleuters zich af. Natuurlijk kriebelden hun vingertjes heel erg om de doos open te maken. Eerst gingen de kleuters opnieuw aan hun zolder werken, een werkblaadje maken, een Fientje stempelen of nog wat anders doen. Na het opruimmoment verzamelden de kleuters zich in de onthaalhoek rond de grote doos. Intussen hadden de kleuters wel opgemerkt dat het niet zomaar een doos was, maar de doos van Fien. De doos waarin ze de hoed gestopt heeft voor de koningin. Een kleuter liep rond de doos en vertelde de anderen wat hij allemaal zag. Een andere kleuter keek - net zoals Fien - vanop het krukje naar de doos. Enkele kleuters mochten zelfs al eens proberen te kijken door het kleine handvat van de doos. Uiteindelijk ging de plakband eraf en werd het deksel heel langzaam geopend ... En toen ... 'Ja, zie je wel', hoorde ik een kleuter enthousiast roepen, 'de hoed van Fien, de echte!'.

De hoed werd op Fiens hoofd geplaatst en heel goed gehoed werd het weekend ingeluid.

BOEKENTIPS

Tijdens het afgelopen academiejaar heb ik al met heel wat kleuterboeken gewerkt. Ik heb voor mijn weblog een selectie gemaakt van enkele fijne boeken.

WORTELTJESTAART (Annemarie Bon en Gertie Jaquet)

Haas heeft zó'n zin in worteltjestaart!

Maar wat een pech. Bakker Big verkoopt geen worteltjestaart.

Hij heeft wel een recept. Haas gaat meteen aan de slag.

Het water loopt hem al in de mond als hij aan die lekkere taart denkt.

Maar dan ontdekt Haas dat hij iets niet heeft: worteltjes!

En Rat op de markt verkoopt ze niet...

De kleuters waren heel erg enthousiast over het boek 'Worteltjestaart'. Ze vinden Haas een leuk dier en zijn worteltjestaart vinden ze helemaal fantastisch. De meeste kleuters begrepen ook vlug de verhaallijn. ‘Ach, nee, … Haas toch, …’, zeiden vele kleuters al tijdens de tweede keer dat het verhaal werd aangebracht, ‘… worteltjes groeien toch niet boven de grond, maar ONDER de grond!’. De kleuters vonden het duidelijk een fijne gedachte dat zij – en Haas niet –wisten dat de gezaaide worteltjes niet boven de grond uit zouden komen.

Zelf vond ik het ook heel fijn om met dit boek te werken. Schrijfster Annemarie Bon is er in geslaagd om het relaas van Haas en zijn heerlijke worteltjestaart beeldrijk neer te schrijven. Ook de illustraties van Gertie Jaquet spraken de kleuters enorm aan.

Op de website van schrijfster Annemarie Bon kan je leuke kleurplaten van Haas en zijn vrienden vinden: http://www.annemariebon.nl/ .

EEFJE DONKERBLAUW (Geert De Kockere en Lieve Baeten)

Ken je Eefje? Eefje Donkerblauw?
Eefje is een koningin. Maar niemand weet dat. Behalve Eefje zelf.
Eefje is ook een babbelkont.
Een donkerblauwe, verschrikkelijk mooie babbelkont.
Iedereen die haar ziet, kan alleen maar 'Ooooooooooh' en 'Aaaaaaaaaah' zeggen.
En verder niets meer. En dat is weinig.

Dit boek dateert nog uit mijn eigen kindertijd. Als kind heb ik het wel honderden keren verslonden. In 2008 werd het boek voor het eerst in groot formaat verkocht.
Ik heb nog nooit met dit boek gewerkt in een kleuterklas, maar ik ben dit zeker in de toekomst van plan. Het boek biedt heel wat verschillende verwerkingsmogelijkheden aan en kadert perfect in het BC Kleuren.

WE KIJKEN DOOR DE RUITEN! WELK WEER IS HET BUITEN?

Tijdens het academiejaar kregen we de opdracht om een weerkoffer te maken. Een weerkoffer met daarin een creatieve weerkalender en drie zelfgemaakte meettoestellen. Samen met de kleuters moet je met deze meettoestellen elementen van het weer kunnen waarnemen.

Voor het uitwerken van de weerkalender - het weerbericht - had ik meteen al enkele ideeën. Ik toverde een kinderparaplu om tot een mobiel met daaraan de verschillende weertypes. De kaartjes met de weertypes zijn met velcron bevestigd op de groene kaarten van de paraplu. De paraplu kan in de onthaalhoek (eventueel zelfs omgekeerd) opgehangen worden. Na het zingen van het weerlied We kijken door de ruiten! mag de weerman of -vrouw van de dag het juiste weertype uitkiezen. Na de goedkeuring van de andere kleuters mag deze weerman of -vrouw uiteindelijk het passende kaartje op het weerbericht aanbrengen. Deze handeling wordt tijdens het middagonthaal herhaald. (De paraplu geniet nog even van de zon tot hij aan de slag kan in een kleuterklas.)

Om gradatie in het weerbericht aan te brengen heb ik gezorgd voor twee verschillende soorten weerkaarten. Op beide soorten staan dezelfde weertypes afgebeeld. Op de weerkaarten voor de oudste kleuters staat naast de afbeelding van het weertype ook het type in letters gedrukt. Op deze manier kunnen de kleuters - wanneer ze daar behoefte aan hebben - kennis maken met de geschreven taal van de steeds terugkerende weertypes.

Naast de paraplu zijn er ook vier prenten die de seizoenen weergeven. Bij de jongste kleuters wordt enkel de prent van het huidige seizoen boven het weerbericht bevestigd. In de klas bij de oudere kleuters worden alle jaargetijden opgehangen, met een pijl bij het huidige seizoen. Op deze manier merken de kleuters dat de seizoenen elkaar telkens opnieuw opvolgen. In de tas zit ook een boek met praatprenten over de seizoenen. Bij het begin van een nieuw seizoen kunnen de oudste kleuters tijdens een klasgesprek aan de hand van de prenten seizoensgebonden elementen verwoorden.

Het grootste meetinstrument uit de weerkoffer is ongetwijfeld de windmolen. De windmolen is waterbestendig en kan je makkelijk met het puntige uiteinde in de aarde prikken. In de klas kunnen we een hele week lang iedere dag de windsterkte meten aan de hand van de windmolen. De kleuters staan in een rij langs de molen, zodat iedereen het rode potje goed kan zien. Ik duw de chronometer aan en de kleuters starten het tellen. Samen kijken we hoe vaak het rode potje langs komt in een halve minuut. We noteren het aantal toertjes op een blad in de klas en vergelijken met de andere dagen. Hoe meer toertjes hoe krachtiger - sterker - de wind waait.

Om de windsterkte te meten is er niet alleen de windmolen, maar ook de windstok. Aan de windstok hangen verschillende stukjes. Een stukje keukenpapier, wat printpapier, een beetje aluminiumfolie, een deel schuurpapier en een stuk dik karton. Al deze stukken zijn even groot, maar wegen lang niet evenveel. Een kleuter mag - als het niet regent - de windstok buiten in de lucht houden. De andere kleuters kunnen kijken welke stukjes bewegen. Bij een licht briesje zullen het keuken- en printpapier lichtjes heen en weer wiegen. Bij hardere wind zullen zij hevig heen en weer slingeren en zullen de andere stukjes al voorzichtig meebewegen. Bij heel harde wind zullen alle stukken - van het keukenpapier tot het dikke karton - hevig slingeren op het ritme van de wind.

Ook leuk om te doen in een kleuterklas is het meten van de regen. De pluviometer staat buiten - eventueel nog vastgezet met twee bakstenen - op een veilige plaats. Na een grote of kleine regenbui nemen we de pluviometer mee in de klas. De jongste kleuters kunnen kijken tot waar de regen komt. Is de pluviometer gevuld tot bij de kleinste paraplu? Komt de regen misschien al tot bij de grootste paraplu? De kleuters weten dat hoe groter de paraplu is, hoe meer regen er gevallen is.

De oudere kleuters kunnen zelfs al even experimenteren met de inhoud van de pluviometer. Hoeveel bekertjes kunnen er gevuld worden met de regen uit de meter? Konden we gisteren meer of minder bekertjes vullen dan vandaag?

Na regen komt zonneschijn ... en ook dat kunnen de kleuters meten. Deze keer maken we gebruik van het zonnebord. 's Middags vullen we het bord met water tot aan de zwarte streep. We zoeken een plaatsje uit waar de zon lekker schijnt om het bord neer te zetten. Vooraleer de kleuters 's avonds naar huis gaan, kijken we hoeveel water er verdwenen - verdampt - is. Op de plaats waar het water gekomen is, zetten we met waterbestendige stift een streep. De streep heeft de kleur van de dag (maandag is de gele dag, dinsdag is de groene dag, ...). Op deze manier kunnen we de volgende middag het bord opnieuw vullen met water en 's avonds een streep trekken. Door de week heen kunnen de kleuters de verschillende strepen met elkaar vergelijken. Op welke dag is er het meeste water verdwenen - verdampt- ? Wanneer scheen de zon het sterkst?

Alle instrumenten worden samen met de weerkalender opgeborgen in de weertas. Aan de voorkant van de tas hangt een foto van de paraplu omringd door de verschillende gebruikte weertypes. Aan de achterkant van de tas hangen de drie weerelementen die je met de gemaakte instrumenten kan meten. Onder de flap is telkens het passende meetinstrument met velcron bevestigd. De zijkanten zijn versierd met kleinere afbeeldingen van de vier seizoenen.

VALIES

Tijdens de open campusdagen had ik ze al vol bewondering aanschouwd, die prachtig beschilderde valiezen. Het begon al wat te kriebelen om zelf tussen de verf te duiken.

Na de uitleg tijdens de lessen beeld wou ik meteen aan de slag gaan. Mijn keuze - stoel of valies - stond meteen vast. Ik verzamelde een hele hoop prentenboeken en ging op zoek naar een kleurrijke afbeelding. Het liefst wou ik een afbeelding gebruiken die ik kon laten doorlopen van de voor- naar de achterkant van de valies. Uiteindelijk heb ik gekozen voor een prent uit het boek Clown durft... Dit fijne boek is beeldrijk geschreven door Luk De Pondt en kleurrijk geïllustreerd door Guido Van Genechten. De prent waarop Clown over een touw van het huis tot aan de boom balanceert, vond ik meteen geschikt voor mijn valies. Het leuke eraan is dat ik de prent heb kunnen spreiden over de vier zijden van de valies.

MUZIEKKOFFER

Aan het begin van het academiejaar kregen we de opdracht om een koffer vol muziekinstrumenten te maken. Een fijne en nuttige opdracht, vind ik zelf, want instrumenten op kindermaat zijn onmisbaar in een kleuterklas.

Mijn muziekinstrumenten zijn een creatie van paarse en groene exemplaren geworden. Voor de afwerking heb ik afbeeldingen van Nellie en Cezar gecombineerd met kleurrijke kleefband. Het gebruiken van kleurrijke kleefband is een handige tip die ik kan meegeven. De kleefband maakt het geheel kleurrijker en zorgt ervoor dat alle muziekinstrumenten bij elkaar horen als één grote muzikale familie. (In de collage kan je enkele instrumenten zien.)

Na heel wat passen, meten, knippen, plakken, zagen, timmeren, schilderen en vernissen kon ik de afgewerkte muziekinstrumenten eindelijk verzamelen in mijn muziekkoffer. De zijkanten van mijn muzikale curverbox werkte ik opnieuw af met de kleurenkleefband. De noten en notenbalken moeten ervoor zorgen dat iedereen meteen weet wat er in de koffer zit. Op het deksel heb ik foto's aangebracht van kinderen die de muziekinstrumenten uit de koffer bespelen. De kleuters kunnen op het deksel nagaan op welke wijze ze hun instrument moeten bespelen.

Het spannendste moment was natuurlijk toen ik de muziekkoffer voor het eerst echt ging gebruiken. Terwijl iedereen gespannen naar de koffer keek, tilde ik samen met een kleuter het deksel langzaam omhoog. En toen - een fantastisch moment - hoorde ik alleen maar 'wooooow'. Sommigen wezen aan welke exemplaren zij graag wilden uitproberen en anderen benoemden vol enthousiasme de bekende muziekinstrumenten. De kleuters konden haast niet wachten om een instrument uit de koffer te nemen.

Omdat het uitdelen van de muziekinstrumenten vlot zou verlopen, heb ik een praktische tip uit de lessen muziek gerealiseerd. In plaats van de kleuters zelf een instrument te laten uitkiezen vraag ik hen om met gesloten ogen een kaartje uit de mand te nemen. Op de verschillende kaartjes staan de foto's van alle muziekinstrumenten uit de koffer afgebeeld. Als de kleuters een kaartje hebben, mogen ze in kleine groepen het instrument op hun kaartje in de muziekkoffer uitzoeken. Op deze wijze verloopt het uitdelen heel vlot en kunnen we meteen aan de slag, want dat is natuurlijk wat de kleuters op dat moment heel graag willen: muziek maken!